Waarom is capaciteit in coronatijd eigenlijk zo’n issue?

“Als ziekenhuis wil je goede zorg kunnen leveren aan je patiënten. Dat betekent dat je met ruimtes, bedden, middelen en mensen zo goed mogelijk moet aansluiten bij de verschillende typen zorgvragen. Het coronavirus is maar één van al die zorgvragen, maar het is een zorgvraag die helemaal buiten de bandbreedte springt. Dat veroorzaakt overbelasting van de ‘acute as’ in het ziekenhuis: SEH, IC en afdelingen voor spoedpatiënten. Bovendien is de zorg voor COVID-patiënten onder andere vanwege de besmettelijkheid intensief, er is relatief veel personeel voor nodig. Daar komt nog bij dat de besmettingsgolven heel grillig zijn. Als het aantal positief geteste mensen stijgt, hebben we binnen twee weken weer te maken met een toename van opnames.”

Wat maakt het vraagstuk ingewikkeld?

“Normaal gesproken werk je binnen dat onderdeel van het ziekenhuis waarvoor je bent opgeleid: ben je geschoold voor inzet op de operatiekamer (OK), dan werk je op de OK. Corona dwingt ons om overstijgend naar oplossingen te kijken. We willen immers niet dat de druk op de ene plek te groot wordt, terwijl op een andere plek in het ziekenhuis capaciteit onbenut blijft. Om de zorg overeind te houden, moeten we dus personeel aan elkaar uitlenen. Maar dat uitlenen is een enorme puzzel. Want elke beslissing die je neemt, heeft effect op andere onderdelen van het ziekenhuis. Wat het ook ingewikkeld maakt, is het kortdurend, corona-gerelateerd verzuim. Vooral tijdens de tweede golf hadden we daar last van. Medewerkers meldden zich bijvoorbeeld ’s ochtends af voor een nachtdienst, omdat ze met klachten waren opgestaan en zich moesten laten testen. Vooral voor de afdelingsmanagers was dat verzuim telkens weer een grote uitdaging. Ze stonden voortdurend ‘aan’. Ik ben trots op hun veerkracht en vindingrijkheid.”

Hoe organiseert Gelre haar capaciteit?

“Het is een hele uitdaging om in- en overzicht te krijgen in de beschikbare capaciteit, en om knelpunten op te lossen. Als capaciteitsorganisatie helpen we Gelre om te sturen vanuit rust en openheid en op basis van feitelijke informatie. Zo worden we samen steeds slimmer in het managen van de capaciteit. Dat blijft ook na corona waardevol. We werken daarbij van landelijk naar regionaal en lokaal. Wat doet COVID landelijk, regionaal en in ons ziekenhuis? Hoe ziet ons actuele verzuim eruit? Voor de op- en afschaling van de COVID-zorg en de reguliere zorg is landelijk beleid opgesteld. Ook de mate van opschaling van de IC-capaciteit wordt landelijk opgelegd. Het Landelijk Coördinatiecentrum Patiënten Spreiding (LCPS) maakt berekeningen op basis van informatie van alle ziekenhuizen en stelt verdeelsleutels op. Dagelijks krijgen we van het LCPS en diens regionale vertegenwoordiging, het RCPS, een overzicht van de landelijke en regionale ontwikkeling van de COVID-instroom.

Daarnaast hebben we wekelijks overleg met partijen in de regio. Daarin bespreken we vragen zoals: hoe ontwikkelt COVID zich hier? Hoe staan we ervoor? Hebben we voldoende capaciteit in de regio? In een wekelijkse overleg van Gelre vertalen we deze cijfers naar een concrete beschikbaarheid voor COVID-zorg én non-COVID-zorg op onze beide locaties.”

Zou het niet beter zijn om de COVID-zorg op aparte locaties aan te bieden?

“Vanuit capaciteit gedacht is het slim om gelijksoortige zorg geconcentreerd aan te bieden, zoals onder andere gebeurde in het zorghotel in Apeldoorn. Op deze manier hoef je maar één locatie in te richten op de specifieke kenmerken van de COVID-zorg. De non-COVID-zorg komt dan minder in de verdrukking. Gelre is als ziekenhuis vrij uniek in die zin dat we twee locaties hebben. In de aanloop naar de tweede golf zijn we in overleg met de huisartsen en het ambulancevervoer gestart om Gelre Zutphen COVID-vrij te houden. Helaas waren er niet meteen voldoende sneltests beschikbaar en stak een uitbraak van het coronavirus onder medewerkers en specialisten in Apeldoorn een spaak in het wiel. Maar het idee speelt weer zodra de COVID-zorg het toelaat.”